ทำไมต้องปรับเบาะพนักที่นั่งบนเครื่องบินให้ตรง?

หลังจากปรับท่าทางหรือพลิกไปพลิกมาเป็นเวลาหลายชั่วโมง เมื่อเริ่มจะเข้าที่เข้าทางและกำลังเคลิ้มๆได้ไม่นาน (อาจไม่เกิน 20 นาทีด้วยซ้ำ) เราก็โดนปลุกอย่างสุภาพจากพนักงานบนเครื่องบิน “เครื่องบินใกล้จะลงจอดแล้ว ขอให้ปรับพนักที่นั่งให้ตั้งตรงด้วยค่ะ” เมื่อยล้าและงัวเงีย เราทำตามที่พนักงานบอกโดยไม่อาจอิดเอื้อน เฉกเช่นเดียวกันกับข้อปฏิบัติอื่นๆก่อนหน้านี้

ผู้ที่เดินทางโดยเครื่องบินบ่อยๆหรือขาเที่ยวอาจคุ้นชินกับสถานการณ์ดังกล่าวข้างต้น แต่เคยสงสัยไหมว่า เพราะอะไร?

แม้การปรับพนักพิงให้เอนขึ้นหรือลงเพียงเล็กน้อยอาจดูจุกจิก จนเราไม่อาจเข้าใจในสาเหตุ แต่ทราบหรือไม่ว่าจากข้อมูลสถิตินั้น มีสองช่วงที่เครื่องบินเกิดอุบัติเหตุบ่อยที่สุดนั่นคือช่วงที่เครื่องบินขึ้น (take off) และลงจอด(landing) ซึ่งเบาะพนักที่นั่งที่ตั้งตรงนี้สามารถช่วยชีวิตคุณในเสี้ยววินาทีสำคัญนั้นได้เลยทีเดียว

“ทั้งหมดเพื่อให้เกิดความพร้อมสูงสุดสำหรับอพยพผู้โดยสาร หากเกิดกรณีฉุกเฉิน” Candace Kolander เจ้าหน้าที่ความปลอดภัยทางอากาศจาก “สมาพันธ์พนักงานต้อนรับบนอากาศยาน” (Association of Flight Attendants) กล่าว “ทางออกหลักนั้นอยู่ริมทางเดินระหว่างที่นั่งไปยังส่วนหัว หรือท้ายเครื่องบิน ทว่าส่วนสำคัญอีกส่วนที่ผู้โดยสารมักมองข้ามไป คือ การเดินจากที่นั่งริมหน้าต่างมายังทางเดินระหว่างที่นั่งบริเวณตรงกลางเครื่อง หากพนักที่นั่งแถวหน้าของคุณปรับเอนอยู่ ก็จะกีดขวางการเดินของผู้โดยสารในแถวถัดมา” (และนี่ก็เป็นเหตุผลที่เราต้องพับถาดวางอาหารเก็บด้วยเช่นกัน)

ทางออกหลักที่จะพาผู้โดยสารไปยังประตูทางออกฉุกเฉินของเครื่อง

การทดสอบความเร็วในการอพยพผู้โดยสารนี้เป็นข้อกำหนดจาก “สำนักงานบริหารการบินแห่งชาติ” หรือ Federal Aviation Administratio (FAA) ตั้งแต่ปี 1967 ผู้ผลิตเครื่องบินต้องมีการสาธิตจริง (มีผู้โดยสารแสตนด์อินจริงๆร่วมด้วย)  เพื่อให้มั่นใจว่าเครื่องบินในรุ่นนั้นๆ หรือเครื่องบินรุ่นใหม่ที่จะนำออกจำหน่ายสามารถอพยพผู้โดยสารในกรณีเกิดเหตุการณ์ฉุกเฉินได้ภายใน 90 วินาทีหรือน้อยกว่านั้น สถานการณ์จำลองที่ว่านี้มักประกอบด้วยกรณีที่เกิดขึ้นจริง เช่น การที่ประตูฉุกเฉินถูกกีดขวางไว้โดยอุปกรณ์หรือสิ่งของ ไฟทางเดินบนเครื่องที่มืดหรี่ลง และทางเดินที่ระเกะระกะไปด้วยเศษซากชิ้นส่วนต่างๆ จะเห็นว่าในสถานการณ์คับขันจริงๆนั้น มีอุปสรรคกีดขวางการอพยพผู้โดยสารมากพอแล้ว (นี่ยังไม่นับการที่มีคนปรับเบาะที่นั่งเอนลงมากีดขวางทางเดินของคนในแถวหลังอีก)

การปรับที่นั่งให้อยู่ในตำแหน่งตั้งตรงนั้นไม่ใช่เพียงแค่เหตุผลในด้านความปลอดภัยในการอพยพ แต่รวมถึงในกรณีที่มีไฟไหม้ หรืออันตรายอื่นๆนอกตัวเครื่อง พนักงานบนเครื่องบินจะสามารถมองเห็นออกมานอกหน้าต่างเครื่องได้โดยไม่มีอะไรบดบังสายตา และอีกเหตุผลหนึ่ง คือ ลดความรุนแรงจากการบาดเจ็บหากเกิดการปะทะ “เพราะในการทดสอบการชนและแรงปะทะของเครื่องบินนั้น ทดสอบในสภาวะที่เบาะพนักเครื่องบินปรับตั้งตรง” Candace Kolander กล่าว “และนอกจากนี้ เบาะพนักที่ตั้งตรงยังทำให้ผู้โดยสารสามารถจัดท่าทางที่เหมาะสมเพื่อลดการบาดเจ็บจากการชนโดยการพิงไปยังเบาะข้างหน้าอีกด้วย” (ท่าทางการลดแรงกระแทกที่เหมาะสมนี้ อาจแตกต่างกันไปตามแต่ละสายการบิน) 

“หน้าที่หลักของพนักงานบนเครื่องบิน คือ ช่วยตรวจตราสิ่งผิดปกติเพื่อความปลอดภัย” Candace Kolande กล่าวทิ้งท้าย “เราพยายามทำตามระเบียบปฏิบัติ และไม่ได้มีเจตนาจะสร้างความยุ่งยากให้แก่ผู้โดยสาร”

-----------------------------------------------------------------------------------